• Je mag je graag overal mee bemoeien
• Je wil graag helpen en klaarstaan voor anderen

Zomaar twee kreten uit schoolrapporten. De eerste uit het rapport van een leerlinge uit groep 7. De tweede opmerking gaat over een meisje uit groep 8. En het leuke is.. het gaat in beide keren over hetzelfde kind.

Hoe kan dat? Is ze dan zo veranderd in dat ene schooljaar? Het antwoord is nee. Wat is er gebeurd dat ze dan zo anders is gaan doen? Helemaal niks bijzonders. Ze doet namelijk nog steeds hetzelfde.

Als je deze twee verschillende opmerkingen leest, ben je geneigd te denken dat ze elkaars tegengestelde zijn. Je ergens mee bemoeien is namelijk negatief en klaarstaan voor een ander klinkt juist heel mooi. Maar waar het nou om gaat, is dat er een overeenkomst is tussen beide stellingen. En deze overeenkomst is dat ze beide misschien helemaal niet waar zijn.

Hoe dat kan? Het zijn allebei namelijk interpretaties: een persoonlijk oordeel over de betekenis van een observatie. Met andere woorden: een invulling van de bedoeling van iemands gedrag. De jonge eigenaresse van het rapport doet kennelijk iets (dat is haar waarneembaar gedrag) dat de ene leerkracht interpreteert als bemoeizucht.. en de ander als behulpzaamheid.

Interpreteren doen we allemaal, dat is bekend. Wij vertalen onze waarnemingen doordat we ze linken aan eerder vertoond gedrag van de ander, of door onze gevoelens voor de ander. Maar ook ons eigen referentiekader (onze normen, waarden) en hoe wij zelf op dat moment in ons vel zitten, zijn belangrijk bij het interpreteren. Dit gaat vaak zo snel dat we er ons niet eens bewust van zijn. En daardoor kan hetzelfde gedrag zo verschillend geïnterpreteerd worden.

In mijn eerdere blog over dit onderwerp[1] gaf ik tips hoe je het beste feedback kunt geven, gebaseerd op het benoemen van feitelijk gedrag (de observatie). Ik gebruik dit model vaak in oefeningen in mijn trainingen, simpel maar erg effectief.

Dat dit niet mijn eerste blog is over leraren (feit!) betekent overigens niet dat ik ze niet waardeer (mogelijke invulling!). Ik bewonder ze juist. Je zult namelijk maar leerkracht op de lagere school zijn en continu 35 kinderen moeten observeren en hun gedrag interpreteren. En dan zal je er ook nog eens twee leerlingen tussen hebben zitten wiens moeder communicatietrainer is….

[1] https://www.stiptrainingen.nl/ik-zie-ik-zie-jij-niet-doet/